Thun niềng răng là một trong những khí cụ hỗ trợ giúp việc niềng răng dễ dàng hơn. Khí cụ này không bắt buộc phải dùng nhưng cần thiết trong các ca niềng bị lệch khớp cắn. Chi tiết vai trò và cách dùng dây thun niềng răng, hãy cùng Nha khoa Linh Thiện tìm hiểu ngay nhé.

Tác dụng của thun niềng răng là gì? Có mấy loại thun niềng?

Thun niềng răng là gì?

Thun niềng răng hay còn gọi là chun niềng răng, thun liên hàm, chun chỉnh nha. Đây là loại dây thun có độ đàn hồi cao. Trong kỹ thuật niềng răng, dây thun này được dùng gắn trên mắc cài giữa hàm trên và hàm dưới. Từ đó tạo được lực kéo giúp hai hàm răng cân chỉnh đối xứng với nhau hơn.

Niềng răng mắc cài là một kỹ thuật chỉnh nha phức tạp, cần dùng đến nhiều loại khí cụ. Trong đó mắc cài và dây cung là các khí cụ bắt buộc. Mắc cài gắn chắc trên bề mặt răng để căng dây cung, tạo lực siết. Dây cung kết nối giữa các răng để điều chỉnh vị trí răng trên hàm.

Ngoài ra còn có những khí cụ hỗ trợ khác để tăng hiệu quả chỉnh nha. Phổ biến như cấy vít implant, khí cụ nong hàm hay dây thun niềng răng. Đeo các loại thun niềng răng không bắt buộc trong tất cả các ca niềng. Thường nha sĩ chỉ chỉ định đeo khi hai hàm của bệnh nhân bị lệch. Hoặc khi cần tách kẽ sẽ dùng thun trước khi niềng 1 – 2 tuần.

Tác dụng của dây thun niềng răng là gì?

Dây chun niềng răng có nhiều tác dụng giúp chỉnh nha đạt kết quả tốt như mong muốn. Một số mục đích sử dụng chính của khí cụ này gồm:

Điều chỉnh khớp cắn lệch, hở

Khớp cắn lệch, hở là tình trạng hai hàm không chạm vào nhau. Khoảng lệch rõ thấy nhất là ở mặt trước hàm, khu vực các răng cửa. Nguyên nhân là do một vài răng mọc lệch, sai vị trí. Bác sĩ sẽ cần dùng thun niềng răng nối liên hàm để tạo đồng đều giữa các răng trên cùng hàm. Kỹ thuật này thường áp dụng khi răng đã chỉnh vị trí ổn định.

Khắc phục tình trạng răng mọc lệch, khấp khểnh nặng

Lực siết của mắc cài và dây cung không đủ để kéo các răng mọc lệch nặng về đúng vị trí. Do vậy chun liền răng có thể được dùng để hỗ trợ. Đặc biệt là các trường hợp niềng răng ở người lớn, xương hàm đã cứng, răng khó dịch chuyển. Ví dụ như:

• Răng khểnh, mọc chếch về phía trên xương hàm: Thun niềng đưa răng về đúng vị trí trên cung hàm.
• Răng hô: Dây chun được đặt nối vào móc phía trước hàm trên với móc phía sau hàm dưới. Theo thời gian, các răng bên trên kéo dịch về sau, răng bên dưới kéo dịch lên trước. Từ đó răng hô được cải thiện, trở nên đồng đều hơn.
• Răng móm: Dây thun chỉnh nha được dùng để kéo hàm trên về phía trước, giảm dần tình trạng móm.

Điều hướng răng trong chỉnh nha.

Dây thun niềng răng cũng được nha sĩ sử dụng để điều hướng răng về đúng vị trí trên cung hàm. Thun tách kẽ tăng lực siết, cùng với dây cung và mắc cài đảm bảo răng dịch chuyển nhanh hơn.

Các loại dây thun niềng răng phổ biến hiện

Các loại thun niềng răng được sử dụng cho các mục đích khác nhau, phổ biến nhất gồm:

1. Dây thun niềng răng liên hàm

Thun niềng răng liên hàm nhìn bề ngoài khá giống dây thun thông thường. Nó có đặc điểm là độ đàn hồi rất cao, làm bằng cao su siêu bền và an toàn. Thun có thể giữ lâu trong khoang miệng mà không gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Trong chỉnh nha, thun nối hàm được chỉ định khi cần điều chỉnh khớp cắn lệch, hở. Ngoài ra thun cũng giúp kéo răng khểnh, răng chìa (hô) hoặc mọc lệch quá mức. Kỹ thuật sử dụng thun niềng này như sau:

• Phía trên được móc vào vị trí Hooks ở cả răng hàm trên.
• Phía dưới được móc vào vị trí Minivis để kéo cả hàm dưới.
• Có thể tháo lắp tiện lợi nhưng yêu cầu đeo tối thiểu 20 giờ mỗi ngày.
• Cần thay thun mới sử dụng 2 – 3 lần mỗi ngày để đảm bảo lực kéo tốt.

2. Dây thun niềng răng cố định dây cung

Trong phương pháp niềng răng mắc cài kim loại hoặc sứ, dây cung là khí cụ quan trọng. Dây cung được đặt trong rãnh của mắc cài, cố định bằng dây thun. Định kỳ dây thun này sẽ được thay thế để điều chỉnh khoảng cách dây cung.

Thun niềng răng để cố định dây cung có đường kính khá nhỏ, độ bền cao. Có thể chọn nhiều màu sắc như trong suốt, xanh, đỏ, hồng, trắng,… Vật liệu chế tạo bằng cao su nên có thể bị giãn hoặc đứt. Đặc biệt khi ăn uống, vệ sinh, thun thường cần thay mới sau 3 – 6 tuần.

Hiện nay mắc cài đóng mở tự động ra đời không cần đến thun niềng cố định. Do vậy loại dây chun niềng răng này đang ít được sử dụng.

3. Dây thun niềng răng tách kẽ

Thun niềng tách kẽ là loại thun bằng cao su, có hình tròn, đường kính nhỏ khoảng 1cm. Loại thun này được dùng trước khi gắn mắc cài từ 1 – 2 tuần, để tạo kẽ răng. Sau khi xuất hiện khoảng cách giữa răng cần tách kẽ, khí cụ này sẽ được tháo bỏ.

Kỹ thuật sử dụng thun niềng tách kẽ như sau:

• Đưa vào khe kẽ giữa răng hàm số 5 và 6, hoặc răng hàm số 6 và 7.
• Thời gian đặt chun tách kẽ khoảng 3 – 5 phút, không gây đau.
• Lực kéo tách kẽ răng có thể gây ê buốt, đau nhức vài giờ sau khi đặt.

Những lưu ý nên biết khi sử dụng thun niềng răng hiệu quả

Sử dụng thun niềng răng hiệu quả sẽ giúp bạn sớm có hàm răng đều đẹp như mong muốn. Cần lưu ý một số điều sau đây để đảm bảo chun niềng răng phát huy tối đa tác dụng.

• Thay chun niềng răng định kỳ theo chỉ định của bác sĩ

Thun liên hàm thay được tại nhà, khoảng 2 – 3 lần/ngày. Thun cố định dây cung thay 3 – 6 tuần/lần hoặc khi bị giãn, đứt ở nha khoa. Thun tách kẽ chỉ tháo khi có chỉ định từ bác sĩ.

• Vệ sinh răng miệng và dây thun đúng cách.

Răng khi đeo khí cụ niềng trở nên nhạy cảm, khó vệ sinh hơn. Các khí cụ như thun niềng tạo nhiều khe kẽ nên cần dụng cụ vệ sinh chuyên dụng. Lưu ý đánh răng, làm sạch khe kẽ hàng ngày để tránh mùi hôi và bệnh lý răng miệng. Tham khảo dụng cụ vệ sinh răng miệng và thun niềng dưới đây.

• Ăn uống thực phẩm mềm, nhỏ, dễ nuốt, tránh há miệng to.

Khi đeo dây thun khi niềng răng, tránh ăn thực phẩm quá to và cứng. Việc này khiến răng phải làm việc nhiều hơn, dễ gây ê nhức khó chịu. Ngoài ra cũng nên tránh há miệng to vì khiến dây thun giãn, kém hiệu quả hơn.

• Tránh đeo nhiều hơn 1 dây thun chỉnh nha cùng lúc.

Nhiều người vì muốn niềng răng hiệu quả nhanh hơn mà đeo cùng lúc nhiều dây thun. Điều này là không nên vì sẽ khiến lực siết răng quá mạnh, ảnh hưởng đến răng. Nhẹ có thể gây đau nhức, ê buốt. Nặng có thể gây bật chân răng, mất răng vĩnh viễn.

• Không tự ý thay đổi vị trí dây thun.

Dây thun được sử dụng đúng vị trí để di chuyển răng cần thiết. Do vậy người thực hiện tránh tác động làm dịch chuyển vị trí dây thun. Cũng không tự ý kéo thun quá căng khiến dây mất đàn hồi.

• Đi khám định kỳ theo lịch khám được chỉ định

Thăm khám để kiểm tra, điều chỉnh thun và dây cung giúp liệu trình niềng răng hiệu quả. Ngoài ra khi có vấn đề xảy ra hãy liên hệ với nha sĩ điều trị để được tư vấn hỗ trợ. Ví dụ như rơi dây thun, đứt dây thun, chảy máu chân răng, lung lay răng nhiều,…